экспериментке 150 адам қатысқан. Олар 1000 сөзден тұратын мәтінді окуш керек ангімелесетінін, оның хаты жергілікті газетке қалай жарық көргені туралы әңгіме бер кейіпкердің Дәмханага кіріп адамдармен болган Қатысушылардың жартысына жартысы оқиға орны ерген ғылыми-фантастикалық нұсқадағы әңгімені окуш керек: гарыш кемесінде жүрген кейіпке, ботен адамдар, андроидтар жат галамшарлыктар. Бірінші мәтінде «есік» деген осыми-фантастикалық шығармада ол сөз «шлю камерасына» ауыстырылады. Сөздері өзгерсе де екі әңгіменің де окигасы бірдей болган. Экспериментке катысушылар әңгімені окып шыққан соң шығармадағы бас кейіпкердін баяндауы мен онын жай-күйін калай кабылдаганы туралы баяндауы керек. Зерттеушілер сюжет желісінің ғылыми фантастикага ауысуы қатысушылардың көркем тілді гусінуін бірден төмендеткенін окырмандары кейіпкердің күйін сезінбейді. айтады. Олардың айтуынша, Екінші мәтінді талдагандардың көпшілігі ғылыми фантастикадағы оқиғалар назар аударуға Ғылыми фантастика тұрмайды және терең ойланып окуды кажет етпейді деп санаган. тақырып және кімдерге арнап жазылған?